Expert

6 tips voor een deugddoend dutje

Ook last van een dipje kort na de middag? Een dutje doen, is dan verleidelijk. Maar is het ook een goed idee? Helpt zo’n hazenslaapje je om daarna energiek de dag voort te zetten? ‘Ja’, zegt slaapexpert Dr. Inge Declercq. ‘Maar er zijn een aantal voorwaarden aan verbonden.’

Tekst:  Davy D'Halluin
Beeld:  Tânia Mousinho - Unsplash
Leestijd:  3 minuten
14/11/2022
Dutje
01

Doe het enkel als je overdag slaperig bent

Inge Declercq: ‘Slaperigheid is niet hetzelfde als moe zijn. Moeheid is wat je voelt bijvoorbeeld na een drukke dag op het werk. Je kunt je niet meer concentreren, je hebt een vol hoofd. Zoiets los je niet op door te slapen, wel door te herbronnen. Doe dan iets wat je ontspant, bijvoorbeeld een wandeling maken. Slaperigheid is het tegenovergestelde van wakker zijn. Als je slaperig bent, kun je jezelf moeilijk wakker houden. Dan heeft een dut wel zin. Uit onderzoek blijkt dat als je slaperig bent, je hersenen in een ontstekingstoestand zitten. Je breinactiviteit verandert en in delen van je hersenen ontstaat microslaap. Dat zijn slaapperiodes van een aantal seconden. Daardoor verslapt je aandacht en vermindert je prestatievermogen. Je haakt af. Dat is niet gezond. Een dutje brengt je heel even in slaapmodus waardoor een deel van die slaapnood wordt afgebouwd. Dat maakt je opnieuw alert en geeft je weer energie voor de rest van de dag.’

02

Dut nooit langer dan twintig minuten

‘Anders bestaat de kans dat je overdag in diepe slaap gaat. Zo’n lange dut verfrist niet. Dan word je wakker met het gevoel dat een vrachtwagen je overreden heeft. Te lang slapen kan ook slaap wegpikken uit je nacht. Daardoor heb je een minder kwalitatieve nachtrust en word je overdag weer slaperig. Als je dan te lang dut, zit je in een vicieuze cirkel. Om zeker te zijn dat je niet te lang slaapt, zet je best een wekker of een timer.’

03

Kies het juiste moment

‘Het ideale moment voor een dut is tussen 12 uur ‘s middags en 15 uur. Laat ook minstens acht uur tussen het einde van je dut en het moment dat je ‘s avonds gaat slapen.’

‘Als je nachtslaap kwalitatief en lang genoeg is, heb je geen nood aan een dut.’
Dr. Inge Declercq
04

Doe het liggend in het daglicht

‘Als je zittend dut, blijft je lichaam nog in een actieve modus. Liggen lijkt volgens onderzoek beter. Je doet het ook best niet in je  bed omdat je brein dat associeert met langer slapen. Het is ook aan te raden om niet in het pikkedonker te dutten. Zo word je makkelijker spontaan wakker.’

05

Maak er geen dagelijkse gewoonte van

‘Echt niet. Zorg altijd eerst voor je nachtslaap. Als die kwalitatief is, als je genoeg uren slaapt en je eigen bioritme respecteert, dan is de kans dat je overdag slaperig wordt klein. Dan heb je ook geen nood aan die dut. Mensen die wel veel dutjes nodig hebben,
hebben vaak een slaapprobleem zoals bijvoorbeeld slaapapneu. Of het zijn mensen die systematisch te weinig slapen en een slaaptekort opbouwen. ‘s Nachts bewust minder slapen omdat je overdag tóch een dutje zal doen, is trouwens een slecht idee. Dat lost niets op.’

06

Overschat het effect niet

‘Soms lijkt het of een dut de oplossing  voor alles is. Die kan helpen om beter te functioneren of je geheugen een boost te geven.
Maar alleen als je slaperig bent. Dan heb je die dut nodig. Maar het is geen zaligmakend middel. Begin met je nachtslaap. Dat is
het belangrijkste.’