CMV tijdens de zwangerschap: geen ver-van-je-bedshow
Besmet geraken met het cytomegalovirus of kortweg CMV. Het overkwam Annelien Decaestecker (33) tijdens haar zwangerschap van Fiene (3). Maar wat is CMV? En vooral, hoe kun je het voorkomen? Dr. Annelies Keymeulen, neonatoloog in UZ Gent legt het uit.
‘Vrouwen die zwanger zijn van een tweede, derde … kindje lopen meer kans om het virus op te lopen.’
‘Het cytomegalovirus (CMV) komt vaak voor, zowel bij volwassenen als bij kinderen’, begint Dr. Keymeulen. ‘Als volwassene weet je vaak niet dat je CMV hebt. En ook kinderen komen er meestal van af met een grieperig gevoel en wat verkoudheidsklachten. Maar voor ongeboren baby’s is het virus niet zonder gevaar.’
Toen Annelien Decaestecker acht weken zwanger was van haar tweede kindje, kreeg ze te horen dat ze het CMV had opgelopen. ‘Tijdens de eerste weken, toen ik zelf nog niet wist dat ik zwanger was, moet ik in contact gekomen zijn met het virus.’
‘Het was een schok’, gaat Annelien verder. ‘Ik had natuurlijk al over CMV gehoord en ik wist dat je moest opletten voor contact met urine en speeksel van kleine kindjes. Maar het blijft een ver-van-mijn-bedshow, tot het je plots overvalt.’
‘De meeste besmettingen komen voor binnen het gezin’, vertelt Dr. Keymeulen. ‘Vrouwen die zwanger zijn van een tweede, derde … kindje lopen meer kans om het virus op te lopen.’
Bezorgde zwangerschap
Het was het startschot van een lange, stressvolle zwangerschap voor Annelien en haar man Klaas. ‘De onwetendheid was verschrikkelijk. Was het virus tot bij ons kindje geraakt? En zou ze er iets kunnen aan over houden?’
Annelien werd goed opgevolgd en moest regelmatig naar de echo. Daarbij keken ze telkens met bijzondere aandacht naar de hersenen van de baby. ‘De eerste echo’s waren geruststellend. Toch raadden ze ons aan om een vruchtwaterpunctie uit te voeren.’
Na 25 weken zwangerschap kregen Annelien en Klaas de mokerslag. ‘Waar we voor vreesden, werd werkelijkheid. Het vruchtwater bleek besmet met CMV. Na heel wat uitgebreide echo’s en onderzoeken in een gespecialiseerd ziekenhuis wees niets er gelukkig op dat het virus schade had toegebracht aan onze baby.’
‘Als je tijdens de zwangerschap besmet wordt met CMV, is er tot veertig procent kans dat de besmetting tot bij de baby komt’, vertelt Dr. Keymeulen. ‘Tachtig procent van alle besmette baby’s blijken na de geboorte asymptomatisch. Dat wil zeggen dat ze CMV-positief zijn, maar dat er na de geboorte geen afwijkingen merkbaar zijn.’
Een CMV-rollercoaster
De dagen na de bevalling zouden de gelukkigste dagen moeten zijn. ‘Niet bij ons’, weet Annelien. Er was altijd wel iemand aan het huilen. Het weinige bezoek dat we hadden, keek bedrukt en bezorgd.’
Na de bevalling werd Fiene vrij vlug meegenomen voor een scan van de hersenen. ‘Veel tijd om te genieten van ons kleine meisje hadden we niet. Maar de scan zag er prima uit. We waren euforisch!’
De dag daarna stond nog een onderzoek gepland. ‘Een kleine formaliteit, dachten we. Helaas’, zegt Annelien. ‘Op de echo zagen ze cystes en witte vlekjes op de hersenen die wezen op schade door CMV.'
'Het was een helse periode met een rollercoaster aan emoties.'
‘Het meest voorkomende gevolg van een CMV-besmetting is gehoorschade’, licht Dr. Keymeulen toe. ‘Ook ontwikkelingsachterstand, zowel op mentaal als motorisch vlak, kan een gevolg zijn van het virus. Deze kindjes ontwikkelen zich trager dan leeftijdsgenootjes. Ze leren later zitten, het duurt langer voor ze stappen of ze komen helemaal niet tot stappen.’
Fiene werd verder opgevolgd in een gespecialiseerd ziekenhuis. ‘Er volgden een reeks onderzoeken, haar gehoor werd uitgebreid getest en op geregelde tijdstippen moest ze op controle bij de specialist, zegt Annelien. ‘Ze kreeg ook medicatie om de gevolgen van de besmetting af te remmen.’ Ondertussen is het duidelijk dat Fiene geen grote gevolgen draagt van de besmetting. ‘Ze hoort goed - of toch wat ze wilt horen (lacht) - en ze stapt vrolijk door het leven’, verzekert mama Annelien ons.
De toekomst
Het waren bewogen jaren voor het gezin. ‘Het was een helse periode met een rollercoaster aan emoties. Het ene moment krijg je goed nieuws en ben je euforisch, terwijl je wat later opnieuw het deksel op de neus krijgt. De onzekerheid knaagt voortdurend. Bij alles wat Fiene wel of net niet deed, vroegen we ons af: Is het door CMV?’
Fiene, Annelien, Klaas en Fons – de broer van Fiene - kijken hoopvol naar de toekomst. ‘Onlangs hebben we het traject afgesloten. Het is nu tijd om CMV achter ons te laten en vooruit te kijken’, zegt Annelien. ‘Fiene doet het goed en mocht later toch nog iets opduiken, leerachterstanden of problemen op cognitief vlak, dan slaan we er ons wel door.’
6 tips om een CMV-besmetting te voorkomen
- Annelien was al besmet nog voor ze goed en wel wist dat ze zwanger was. Daarom is het belangrijk om al vanaf je kinderwens je voorzorgen te nemen.
- CMV wordt heel gemakkelijk doorgegeven via speeksel en urine. Was daarom zorgvuldig je handen na het verversen van een pamper, een toiletbezoek met je kindje of na het snuiten van je kleintje z’n neus.
- Geef kinderen jonger dan zes jaar geen kusjes op de mond.
- Eet niet van hetzelfde bestek of drink niet uit hetzelfde glas als je kindje.
- Het virus blijft relatief lang aanwezig op oppervlakten. Was goed je handen als je speelgoed hebt vast gehad.
- Zelfs al heb je ooit CMV gehad, je bent nooit 100 % immuun voor het virus. Wees dus steeds voorzichtig.
