Soloreiziger Joke: ‘Als je alleen reist, kom je boeiende mensen en situaties tegen’
De ene koffer is amper uitgepakt en haar andere staat al klaar als ik Joke Vandewalle tussen twee reizen door op een terrasje ontmoet. Joke is een creatieve dame, ze houdt van kleurrijke dingen en van mensen ontmoeten. Oh ja, en van reizen. Joke: ‘Ik reis ook wel eens graag alleen, omdat ik zo meer contact krijg met de plaatselijke bevolking.’
‘Ik kom net terug van Zwitserland. Daar was ik coördinator voor een Think Pink-verwenvakantie.’ Nu staan haar koffers klaar om naar Friesland te vertrekken. ‘Ik ga er een cursus textielkunst volgen. Het wordt een creatieve week tussen Nederlandse vrouwen. Ze hebben toch een andere mentaliteit en ik vind hun taaltje geweldig.’
Rechtstreekse ontwikkelingshulp
Veel tijd om haar was te doen heeft ze niet, want daarna staat er alweer een volgende reis op de agenda. ‘Ik ga met de wagen - helemaal alleen - naar Lissabon. Ik heb er afgesproken met Helena, mijn beste vriendin van Up With People, een internationaal reisprogramma. Helena woont in Angola, daar richtte ze prachtige projecten op. Ze liet er onder andere een lagere school bouwen voor 550 kinderen.’ Ze voetballen daar graag, maar doen dat nu op blote voeten. Niet ideaal’, vertelt Joke. ‘Daarom startte ik een inzamelactie op voor voetbalschoenen, ik wil zoveel mogelijk paar schoentjes verzamelen. De teller staat ondertussen al op meer dan 300.’
Met die schoenen in haar kofferbak rijdt Joke straks dus helemaal alleen naar Lissabon. ‘Daar overhandig ik de schoenen aan Helena. Zij brengt voor mij handtassen en andere spullen mee die vrouwen uit Helena’s opgerichte coöperatieve in Angola maakten. Die ga ik op mijn beurt verkopen op kerstmarktjes om nog een extra centje voor het project in te zamelen.’ Zo doet Joke aan rechtstreekse ontwikkelingshulp.
We moeten leren om gelukkig te zijn met wat we hebben en niet ongelukkig te zijn met wat we niet hebben
Gouden regels
‘Het is de eerste keer dat ik alleen zo ver wegga met de auto,’ deelt Joke mee. ‘Best wel spannend, stel je voor dat ik in panne val … Maar dat komt dan ook wel weer goed. Alleen reizen vind ik sowieso boeiend. Als je met twee reist, reis je met elkaar. Dan ben je te veel alleen met elkaar bezig in plaats van contacten te leggen met de plaatselijke bevolking. Als je alleen de wereld verkent, kom je bij interessante mensen en in boeiende situaties terecht.’
Reizen is meer dan cultuur opsnuiven voor Joke. ‘Mijn drie gouden regels om te reizen zijn: Never compare, accept the people and situations and try to learn from it’, zegt Joke. Vergelijk niet, aanvaard andere mensen en situaties en probeer ervan te leren. ‘We kunnen veel van elkaar leren, zowel in negatieve al positieve zin. In Guatemala leerde ik een vrouw kennen die zo gelukkig was met het weinige dat ze heeft. Ze was fier op haar klein stukje grond, haar zelfgekweekte groenen, drie kippen, familie en vrienden. We moeten leren om gelukkig te zijn met wat we hebben en niet ongelukkig te zijn met wat we niet hebben.'
Alleen lukt het ook
Of er ook nadelen zijn aan dat alleen reizen? ‘Als je als alleenstaande reist, moet je meer betalen om een verblijf te boeken en dat vind ik niet altijd eerlijk. Maar verder heb ik tot nu toe nog maar weinig nadelen ondervonden. Ik loste alles alleen op.’ Zelfs toen ze met Broederlijk Delen op inleefreis was in Guatemala. ‘Ik kwam bij een arme familie terecht die boven in de bergen woonde. Ze kookten in een kleine, gesloten ruimte op takken. Het kamertje vulde zich snel met rook. Je moet weten dat ik een zware vorm van astma heb.’
Joke kreeg het benauwd, maar probeerde uit beleefdheid in het kamertje te blijven zitten. ‘Ik had nog maar weinig adem. Toen ik nadien meeging naar beneden om af te wassen in de rivier, gleed ik uit.’ Joke viel en brak twee ribben. ‘Toen was ik in paniek. Aan gebroken ribben kun je niet veel doen, je moet de pijn gewoon uitzitten. Hou ik dit wel vol?, vroeg ik me af.’ Toch gaf ze niet op, ze moest en zou bij het gezin blijven.
Eenmaal terug op Belgische bodem verbleef ze een aantal dagen in het ziekenhuis. Ook haar leverwaarden waren ontregeld. ‘Nu let ik beter op waar ik naartoe ga. Ik zoek niet op wat ik niet meer aankan, daar is mijn gezondheid me te kostbaar voor.’
Avonturier pur sang
Joke is een avonturier pur sang: ‘Ik hou van het zoeken. Ik vind het formidabel om alleen met het vliegtuig naar pakweg Amerika te gaan en mijn weg te zoeken op die grote luchthavens. Ik vind het fijn om andere mensen te observeren. Ik vraag me af wie de mensen zijn die op hetzelfde vliegtuig stappen. Wat is hun doel, waar gaan ze naartoe? Daar ben ik nieuwsgierig naar.’
Die reismicrobe heeft ze van haar vader, hij was reisgids. Toen Joke zes was ging het gezin Vandewalle al naar Zwitserland. ‘In die tijd deed niemand dat. Wij gingen met de wagen naar een klein huisje midden in de bergen.’ Terug op de schoolbanken mocht ze in elke klas over haar avontuur vertellen. ‘Ik vertelde hoe de bergen eruitzagen, dat we marmotten eten gaven en hoe de nonnen daar in hun lange zwarte klederdracht sneeuwballen aan het gooien waren op de Morteratschgletsjers.’ Een van de vele herinneringen die Joke koestert. En elk jaar komen daar weer onvergetelijke momenten bij, want Joke maakt altijd weer plaats in haar koffer.
