Zonder het donker geen sterren
‘En toen werd het zwart.’ Een goed jaar geleden ging het licht uit bij Brent Fripont (21). ‘Het leek alsof ik niets meer had om voor te gaan. Die donkere periode van mijn depressie heeft me geleerd wat het leven waardevol maakt.’
21 december 2016, een dag die Brent Fripont (21) uit Bilzen nooit zal vergeten. ‘Het was de donkerste dag uit mijn leven. Ik was alleen, zag geen reden meer om door te gaan.’ Een dag eerder had Brent zijn rugzak gepakt. ‘Ik wilde weg, ik had rust nodig. Thuis zijn confronteerde me met pijnlijke herinneringen.’ Hij nam de trein naar Leuven. Na een zwarte nacht begon een dag van rondzwerven, van twijfel, eenzaamheid en verdriet. ‘Wilde ik er nog voor gaan? Als je depressief bent, zie je geen perspectief meer.’
Iemand anders
2016 was een woelig jaar. ‘Verschillende personen die dicht bij me stonden, vielen weg. Ze hadden het moeilijk, ik wilde helpen. Maar ik kon hun problemen niet oplossen. Ik had het gevoel dat ik faalde. Ik zat in het tweede jaar van mijn opleiding lager onderwijs, maar ik had steeds minder energie voor mijn studies. Gelukkig slaagde ik voor mijn herexamens en kon ik starten in het derde jaar. Toch was ik nog altijd mezelf niet.’
Brent kreeg het steeds moeilijker. ‘Mijn stage liep niet. Ik stond voor de klas in het eerste leerjaar. De school had me na een vorige stageperiode gevraagd om terug te komen. Maar het ging niet. Ik zat niet goed in mijn vel. De kinderen voelden dat. Het vlotte niet met de klas. Het leek alsof ik iemand anders was, niet meer die gast van vroeger.’
‘Ik ben mijn docent nog steeds dankbaar. Op een moment waarop je het zelf niet meer weet, heb je iemand nodig die naar je luistert. Mijn docent raadde me aan om bij de huisarts langs te gaan. Ik besefte toen niet dat dit een belangrijke stap was. Ik ging niet naar de huisarts voor mezelf, maar om mijn docent een plezier te doen. De consultatie zette veel in gang. Ik kreeg de diagnose van een depressie. Er werd medicatie opgestart en ik kreeg begeleiding.’
'Het leek alsof ik iemand anders was, niet meer die gast van vroeger'
Pijn voelen, de enige uitweg
‘Maar die diagnose woog op mijn relatie. Nadat ik al enkele mensen was kwijtgeraakt, was ik nu ook mijn vriendin kwijt. Zij was mijn laatste strohalm. Toen onze relatie eindigde, zakte de grond onder mijn voeten weg. De breuk met mijn vriendin was de druppel. Ik werd een schim van mezelf.’
De periode die volgde, was een grote waas voor Brent. ‘Ik herinner me dat ik lang in de zetel heb gelegen, niet in staat om ook maar iets te doen. Ik voelde enkel pijn. Ik wilde zelfs pijn voelen. Zo wist ik, ik ben er nog. En op die manier vond mijn pijn een uitweg. Ik zat in een cocon, mijn ogen waren zwaar, alsof ik elk moment in slaap kon vallen. Geluiden klonken dof, stemmen kwamen niet binnen, het was alsof ik onder water leefde.’
‘Als je depressief bent, raak je de voeling kwijt met de realiteit, je bent enkel gefocust op je eigen pijn. Ik had nooit verwacht dat ik een depressie zou krijgen. Zoiets overkomt je. Ik herinner me nog dat mensen me vroegen hoe het met me ging. Doe niet zo depressief, klonk het soms. Alleen, die keuze heb je niet. Een depressie houdt je vast. Je bent niet volledig in staat dat zelf te keren.’
‘Weten dat je de controle verliest, is het moeilijkste. Ik kon er niets aan doen.’
Gewoon even elders zijn
‘Weten dat je de controle verliest, is het moeilijkste. Ik kon er niets aan doen.’ Af en toe had Brent een helder moment. Dan besefte hij dat het zo niet verder kon. ‘Maar ik had de moed niet, het lef niet om uit de zetel te komen.’ Brent wilde weg van thuis. ‘Ik wilde weg van de plek die me confronteerde met zoveel pijnlijke herinneringen. Ik had twee opties. Of ik bleef in de zetel wegkwijnen, of ik pakte mijn rugzak en vertrok. Ik ben voor het tweede gegaan. Ik heb een brief geschreven voor mijn ouders. Dat was moeilijk. Ik wist niet hoe ik hen moest vertellen wat er in me omging. Voor hen was het een afscheidsbrief. Voor mij was het op dat moment een boodschap: ik wil gewoon even elders zijn. Ik had niets meer om voor te gaan, ik had niets te verliezen.’ Het was 20 december toen Brent thuis vertrok. Hij haalde geld af en nam de trein naar Leuven. ‘Ik kende Leuven al een beetje. Ik wilde opgaan in de massa, anoniem zijn, normaal zijn. Het was een rollercoaster. Ik voelde opluchting en tegelijkertijd veel verdriet. Het was kerstperiode, een tijd vol media-acties die solidariteit in de verf zetten. Maar ik had me nog nooit zo alleen gevoeld.’
'Ik hoorde mijn naam'
‘21 december 2016 is een dag die ik nooit meer vergeet. Ik heb een hele dag rondgezworven, ik had maar een vraag die me bezighield: wil ik er nog voor gaan? Als je echt heel diep zit, wordt je wereld zo klein, dat het lijkt alsof je niets meer hebt om voor te gaan. Ik besefte niet dat er nog mensen waren die er wel voor me wilden zijn.’ Familie, vrienden, iedereen was ongerust. Uiteindelijk vond een buurjongen Brent diezelfde dag nog op de bus. ‘Hij riep mijn naam. Dat was schrikken, ik belandde weer in de realiteit. Ik wist niet wat er zou komen. Ik was terug bij af.’
Bubbel
‘En zo lag ik opnieuw in de zetel. Er kwam geregeld bezoek. Dan zette ik een masker op. Hield ik de mensen voor dat het wel oké was. Maar diep vanbinnen bleef dat slechte gevoel knagen.’ Via zijn school kwam Brent uiteindelijk in contact met een mobiel crisisteam. Het team kwam verschillende keren aan huis, stond in nauw contact met de huisarts en een psycholoog. ‘Ik kon eindelijk mijn verhaal kwijt. Zij stonden ver genoeg van mij. Ik zag stilaan weer wie ik vroeger was geweest. Mijn goesting in het leven was zoek geraakt, maar nu zag ik hoe ik er opnieuw voor kon gaan. Het waren kleine vonkjes, toch waren ze er.’
‘Ik leerde alarmsignalen herkennen bij mezelf. En ik leerde hoe ik ermee moet omgaan. Ik neem meer rust, ik hou een dag in de week vrij. Zo loop ik mezelf niet voorbij. Soms kruip ik in mijn bubbel. Dan ga ik bijvoorbeeld de afwas doen en denk ik even aan niets. Ik probeer daarnaast te doen wat ik graag doe. Wat enkel energie vreet, daar stop ik mee.’
‘Een jaar na die donkere dag wilde ik er weer staan’
Why not?
‘Volgend jaar wil ik er weer staan, had ik mezelf voorgenomen. Tijdens mijn depressie was ik begonnen met grafisch ontwerp. Zo kon ik mijn gedachten verzetten. In die periode was de serie 13 reasons why populair. In die controversiële reeks stuurt een meisje naar dertien personen een cassette met daarop telkens een reden waarom ze zelfmoord heeft gepleegd. Het bracht me op het idee om tijdens de Warmste Week van Music For Life eind 2017 een actie te doen om het Centrum ter Preventie van Zelfdoding te steunen. Ik ontwierp dertien USB-sticks in de vorm van een cassette met daarop telkens een reden waarom het leven wèl de moeite waard is. 13 reasons why not, dus. Op 21 december vorig jaar ben ik met de opbrengst naar Puyenbroeck gegaan. Daar ging toen de Warmste Week door. Een jaar na de donkerste dag uit mijn leven stond ik er stilaan weer. Nog niet helemaal, maar ik had redenen genoeg om niet op te geven.’
Without the dark, we wouldn’t see the stars. Zonder het donker geen sterren, zegt een van de USB-sticks. ‘En dus ook geen lichtpuntjes in het leven’, legt Brent uit. ‘De quotes op de sticks verwijzen naar liedjes en teksten die me in die donkere periode geraakt hebben. Ik heb door het donker kunnen ervaren wat het leven waardevol maakt. En dat wil ik nooit meer vergeten.’
Denk je aan zelfmoord en heb je nood aan een gesprek, dan kun je terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of via www.zelfmoord1813.be.
De lichtpuntjes van Brent
‘Ik hoop dat ik door mijn actie en door wat ik zelf heb meegemaakt, iets kan betekenen voor anderen. Dat ik kan tonen dat er lichtpuntjes zijn, of gewoon, dat niemand alleen staat in zijn strijd.’ Deze USB-quotes hebben voor Brent een groot verschil gemaakt.
- Falen is oké: ‘Don’t we all fall, zingt Dotan. Laat je niet van je stuk brengen als iets anders loopt dan je gehoopt had. Uit fouten leer je.’
- Het hoeft niet altijd goed te gaan: ‘Leonard Cohen zingt: There’s a crack in everything, that’s how the light gets in. Het is niet erg als het even niet zo goed met je gaat. Dat wil niet zeggen dat alles om zeep is.’ Er is altijd iets om voor te gaan, ook al zie je het even niet. ‘It’s always darkest before dawn, een uitspraak van een goede vriendin. Ook deze gaat over lichtpuntjes in het donker. Zelfs als je het echt moeilijk hebt, zijn er dingen die je leven de moeite waard maken.’
- Durf los te laten: ‘Zanger James Bay heeft gelijk. So come on, let it go, just let it be, zingt hij. Loslaten moet je leren, maar het werkt bevrijdend. Als je dingen loslaat, vervagen ze. Blijf je ermee zitten, dan vervaag je zelf.’
- Omring je met mensen die je graag ziet: ‘Love is the warmest colour. De band Alt-J raakt de essentie. Je hebt mensen nodig. Laat hen toe. De mensen die je graag ziet, zijn geen hulpverleners en dat is ook niet nodig. Iemand die er voor je is, die naar je luistert, een klein gebaar, dat helpt je het meest.’
BackUp biedt houvast
‘BackUp hielp me eraan herinneren dat ik altijd bij iemand terecht kan’, vertelt Brent.
WAT?
BackUp is een app van de Zelfmoordlijn1813 en wil houvast bieden bij zelfdodingsgedachten.
HOE WERKT HET?
In BackUp kun je personen verzamelen die je kunt bereiken als het niet goed met je gaat. Je kunt noodberichten opstellen, activiteiten oplijsten die helpen om je gedachten te verzetten en items bewaren die je doen glimlachen. Je kunt ook zelf helpen door iemands back-up te zijn.
LET OP!
BackUp vervangt de hulpverlening niet. In nood is je huisarts er voor je. Op de website van Zelfmoordlijn1813 vind je nog adressen waar je terechtkunt voor hulp.