Wat doet je ogen sprankelen?

Jolijn Deceulaer van Palliatief Netwerk Arrondissement Turnhout geeft hierover infosessies voor CM. ‘Het gaat over veel meer dan alleen nadenken over de zorg die je nog wilt krijgen’, zet Jolijn de puntjes op de i. ‘Het gaat net zo goed over kwaliteit van leven. Wat geeft je leven zin? Wat doet je ogen sprankelen?’

Vroegtijdige zorgplanning is vooral handig wanneer je zelf niet meer wilsbekwaam bent. Je familie weet dan waar jij voor staat, hoe jij wilt dat het nu verder gaat. Wil je levensverlenging of wil je dat de focus ligt op comfort?

Maar ook als jij nog wel wilsbekwaam bent, kan zorgplanning een meerwaarde zijn. Jolijn: ‘Gewoon omdat je dan al wat stappen in je hoofd gezet hebt. Het gaat toch om zwaar beladen thema’s waarop je niet zomaar in een paar seconden een antwoord formuleert.’

Het allerbelangrijkste aan vroegtijdige zorgplanning is de verbinding tussen de mensen die iets overkomt en de mensen die achterblijven. Als jij niet meer voor jezelf kunt spreken, klopt de arts op een gegeven moment aan bij de nabestaanden met de vraag wat er moet gebeuren.

Dankzij jouw zorgplanning kunnen zij de arts een antwoord geven waarmee ze jouw wensen respecteren en waarmee ze dus zelf ook in het reine zijn. Op die manier verminder je de spanning, het schuldgevoel en eventuele negatieve emoties op een moment dat sowieso al heel moeilijk is.

‘Of iedereen aan vroegtijdige zorgplanning moet doen? ‘Ik vind het een voorrecht dat het vandaag bestaat, maar het blijft een recht. Het mag nooit een plicht worden’, zegt Jolijn stellig.

‘Er zijn mensen die hier bewust niet over willen nadenken omdat ze hun lot in handen leggen van God of van hun kinderen of zelfs de dokter. En dat moeten we respecteren. Maar voor mensen die hun lot wel graag in eigen handen houden, is het een luxe dat het kan en zou ik het ook zeker aanraden.’

Hoe je al je wensen vastlegt, is niet wettelijk bepaald. ‘Tijdens een lezing durf ik weleens zeggen dat je alles zelfs op het behang mag schrijven, maar dat dat moeilijk mee te pakken is naar het ziekenhuis’, glimlacht Jolijn.

‘Maar de kern van de boodschap is eigenlijk dat de papieren duidelijk moeten zijn, dat je vertegenwoordiger en je arts bij voorkeur ook een kopie hebben en dat je er vooral ook over gesproken hebt met hen. Als je naasten overal losse papiertjes vinden, verliest het vooraf plannen een beetje zijn doel.’