Praktisch

Zet je beste beentje voor tegen spataderen

Spataderen zijn duidelijk zichtbare, verdikte bloedvaten die vooral in de benen voorkomen. Ze kunnen hinder veroorzaken zoals pijnlijke, lome of rusteloze benen, tintelingen, of gezwollen voeten en onderbenen. In het ergste geval leiden ze tot flebitis, slecht genezende wonden of bloedingen. Spataderen gaan niet vanzelf weg. Daarom is voorkomen beter dan behandelen. In 10 vragen en 10 antwoorden vertellen we hoe je dat doet.

Tekst: Philip Hoorne

Beeld: Goed

Leestijd: 2 minuten

10/04/2023

Kunnen spataderen worden veroorzaakt door langdurig zitten of staan?

Ja, bij langdurig zitten of staan kan het bloed zich ophopen in de benen waardoor die opzwellen. Als je lang moet rechtstaan of zitten, probeer dan regelmatig je kuitspieren te activeren door wat rond te stappen of al zittend je benen of voeten te bewegen.

Heb ik minder kans op spataderen als ik mijn benen hoger legt?

Ja, laat je benen ‘s avonds rusten en leg ze iets hoger. Plaats het voeteneinde van je bed ook wat hoger, zodat je benen ongeveer 10 cm hoger liggen dan je hart. Kruis je benen zo weinig mogelijk.

Kan het dragen van hoge hakken spataderen veroorzaken?

Ja, hoge hakken belemmeren de bloedstroom in de benen waardoor het risico op bloedstolsels vergroot. Ideaal zijn niet te strak zittende schoenen met een hak van ongeveer 3 cm. Zo maken je voeten een perfecte rolbeweging en wordt het bloed goed weggepompt.

Kunnen spataderen worden voorkomen door te sporten?

Ja, wandelen, fietsen, zwemmen en dansen zetten de kuitspieren flink in beweging.

Zijn er bepaalde voedingsmiddelen die kunnen helpen bij het voorkomen van spataderen?

Neen, er zijn geen specifieke voedingsmiddelen die spataderen kunnen voorkomen, maar een gezond lichaamsgewicht en het eten van gezonde, gevarieerde en vezelrijke voeding verminderen het risico. Drink voldoende water en mijd alcohol.

Zijn spataderen erfelijk?

Ja, als je familieleden met spataderen hebt, is de kans dat je ze krijgt groter.

Neemt met een zwangerschap de kans op spataderen toe?

Ja, wie zwanger is heeft meer kans op het ontwikkelen van spataderen door hormonale veranderingen en een verhoogde druk op de bloedvaten in de benen. Het risico vergroot als de erfelijke factor aanwezig is.

Speelt kledij een rol bij het mogelijk ontwikkelen van spataderen?

Ja, vermijd strakke broeken en sokken met spannende elastieken. Kies voor comfortabele kledij waarin je gemakkelijk kunt bewegen.

Moet ik mijn benen warm houden om spataderen te voorkomen?

Neen, integendeel. Vermijd zonnebaden, de sauna, een infraroodlamp en lang in een warm bad liggen, want warmte zet je aders uit. Koud water over je benen laten stromen daarentegen bevordert de werking van de aders.

Is het goed om op een vliegtuig steunkousen of compressiekousen te dragen?

Ja, het dragen van steunkousen of compressiekousen tijdens een vliegreis verbetert de bloedstroom in de benen en vermindert het risico op bloedstolsels.

Steunkousen stimuleren de bloedsomloop en helpen tegen vermoeide of zware benen. Ze geven een lichte druk over het volledige been. De maat wordt bepaald door de schoenmaat. Er bestaan reissteunkousen, sportsteunkousen, zwangerschapskousen, diabeteskousen en anti-emboliekousen (ook wel TED-kousen genoemd). Je hebt geen doktersvoorschrift nodig om als CM-lid 10% korting te krijgen in de Goed-thuiszorgwinkel.

Medische compressiekousen draag je bij zwaar vermoeide of gezwollen benen, spataderen, lymfoedeem of een zware chronische veneuze aandoening. De druk van compressiekousen is het hoogst rond de enkel en vermindert naar boven toe. De maat wordt bepaald aan de hand van meetpunten op het been. Die opmeting kun je op afspraak laten doen door een bandagist van Goed thuiszorgwinkel. Compressiekousen bestaan in vier drukklassen, van lichte tot sterke druk. Op het voorschrift zal je dokter vermelden welke drukklasse voor jou geschikt is. Sommige voorgeschreven compressiekousen worden terugbetaald door het ziekenfonds. Op de andere krijg je als CM-lid 10% korting in de Goed-thuiszorgwinkel.

Maar zelfs met steun- of compressiekousen aan blijft het enorm belangrijk om regelmatig rond te wandelen en de kuitspieren te activeren. Een uitstekende oefening is afwisselend op je tenen en je hielen staan.